Uyuşturucu bağımlılığı bazı biyolojik süreçlerden kaynaklansa bile, uyuşturucu kullanımından kurtulmak insanların önemli değişiklikler yapmak için motive olmasını gerektirir. Uyuşturucu bağımlılığı gibi bağımlılıklar temelde bir davranıştır. Psikoloji, insan davranışlarını inceleyen bir bilimdir.
İnsan davranışlarının çoğu öğrenilmiş bir davranıştır. Bu bağımlılık davranışı için de geçerlidir. Psikolojik araştırmalar, insanların sağlıksız bir davranışta bulunmayı nasıl öğrendiklerini anlamamıza yardımcı oldu. Daha da önemlisi, bu araştırma insanların bir davranışı nasıl öğrenebileceğini anlamamızı sağlıyor.
Bağımlılığın bir başka psikolojik nedeni de insanların düşünce ve inançlarıdır. Çünkü davranışlarımızın çoğu düşüncelerimizden ve inançlarımızdan kaynaklanmaktadır. Buna bağımlılık yapan davranışlar da dahildir. Örneğin, birisi iyileşmenin mümkün olmadığına inanıyorsa, bırakma çabası göstermesi pek olası değildir. Psikologlar, insanların düşüncelerini ve inançlarını değiştirmelerine yardımcı olacak teknikler geliştirdiler. Duyguları ve davranışları daha sonra da değişir.
Bağımlılığın üçüncü bir psikolojik nedeni, bir kişinin gelişimsel olgunluğudur. Eylemlerimizi inançlarımız ve değerlerimizle hizalama kapasitesi, olgun insanları olgunlaşmamış olanlardan ayıran şeydir. Bu kapasite nihayetinde insanları diğer türlerden ayırır. Eğer rutin olarak düşünmeden hareket edersek ve bunun yerine her özlem, heves veya dürtüye göre hareket edersek, iki yaşında bir çocuğun gelişim düzeyinde faaliyet gösteririz. Birisi bu gelişimsel olgunluğa sahip olmadığı için uyuşturucu bağımlılığı gibi bağımlılıklar ortaya çıkabilir. Çok öz odaklı olabilirler ve sonuçlarına bakılmaksızın dürtüsel arzuları sürdürmeye niyetlenmiş olabilirler. Psikoterapi bir tür hızlandırılmış gelişim olarak kabul edilebilir. Bu nedenle, alkolizmden veya diğer bağımlılıklardan kurtulmaya çalışan insanlar için çok yararlı olabilir.
Psikoloji, insanlar uyuşturucu kullanımı gibi sağlıksız bir davranışı bırakmayı çok zor bulurken anlamamıza yardımcı oldu. İnsanlar iyileşmeyi zor bulabilirler çünkü iyi problem çözme becerileri ve yeterli motivasyona sahip değildirler. Uyuşturucu bağımlılığı, rahatsız edici duygularla veya stresle başa çıkmanın bir aracı olarak da ortaya çıkabilir. Psikoterapi insanların motivasyonunu güçlendirmeye ve problem çözme becerilerini, stres azaltma becerilerini ve baş etme becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Madde Bağımlılığı Tedavisi
Bilişsel davranışçı terapi. BDT, bağımlı hastalara, yıkıcı düşünce ve davranışları tanımayı ve bunlardan kaçınmayı öğreterek madde bağımlılığının üstesinden gelmelerine yardımcı olabilir. Örneğin, bir bilişsel-davranışçı terapist, bir hastaya, uyuşturucu, alkol veya nikotin için özlemine neden olan tetikleyicileri tanımasını öğretebilir, ardından bu tetikleyicileri önleyebilir veya yönetebilir.
Motive edici terapi. Bu terapi tekniği, hastaların şu anda nasıl yaşadıkları ile gelecekte nasıl yaşamak istedikleri arasındaki farkı anlamalarına yardımcı olarak, madde bağımlılığının üstesinden gelmek için motivasyonlarını artırmaya yardımcı olan yapılandırılmış konuşmaları içerir.
Çekilme yönetimi. Bu yöntemi kullanarak, bağımlılık danışmanları hastaları uyuşturucudan uzak durmaya teşvik etmek için somut teşvikler sağlar. Uyuşturucu vücuttan çekilirken hasta derin problemler ve kötü ruh haline girebilir. Bu ödüller, her temiz kan sonucu için para ödülü, klinik ayrıcalıklar, sabit ve güzel bir maaşla çalışmayı veya hatta restoran yemek kartlarını dahi içerebilmektedir. Bu ödüller bağımlılığın gücüyle karşılaştırıldığında küçük görünse de, çalışmalar dikkatle yapılandırılmış bu tür bazı programların da insanların temiz kalmasına yardımcı olabileceğini bulmuştur.
Uyuşturucu bağımlığının tedavisinde terapi rolü asla aksatılmaması gereken önemli bir etkendir ve asla aksatılmamalıdır. Kişinin düzenli olarak psikolojik destek alması, gerekmese bile uyuşturucuya tekrar bulaşmasını engelleyebilir.