Hazırladığınız bir projede veya ödevde önemli bir içeriği atladığınızı fark ettiniz. Kendi kendinize şöyle söylenebilirsiniz: ‘’Berbat bir şey oldu. Böyle devam edersem asla başaramam.’’ Ya da şunları diyebilirsiniz: ‘’ Çok aptalca bir hataydı ancak yaptığım en kötü hata sayılmaz. Müdürümle /Hocamla konuşup eksik kalan kısmı eklemeyi önerebilirim. Hatamı ve eksiğimi fark ederek düzeltmeye uğraştığımı görürse memnun bile olabilir’’.
Yukarıdaki ilk grup düşünce tarzının, olumsuz ve kişinin kendisine zarar veren bir yapısı vardır. İkinci gruptaki düşünceler ise daha olumlu ve sorunu çözmeye yöneliktir. Bunların her ikisi de ‘’ kendi kendine konuşma’’ örnekleridir. Diğer bir deyişle , insanın herhangi bir durumda gösterdiği tepkilerden biridir.
Olumlu düşünmek mi , Olumsuz düşünmek mi?
Birçok uzmana göre bu sorunun yanıtı ‘’Evet’’ tir. Uzmanlardan Albert Ellis, Aaron Beck, Donald Meichenbaum, insanların stresle başa çıkmaya çalışırken kendileriyle yaptıkları diyalogun sonuçları için uzun yıllar harcamışlardır.
Vardıkları sonuç şudur: Olaylar karşısında kişinin kendi kendine söylediği olumsuz sözler, o olay sırasında hissedilen gerginliği arttırmaktadır. Araştırmacılar, stresten ciddi depresyonlara çeşitli düzeylerde rahatsızlıkları olanları tedavi ederken bu tür zarar verici tutumların, olumsuz düşüncelerin üzerinde durarak onları değiştirmeye çalışmaktadırlar.
Stresi Azaltmak için neler yapılabilir?
Kişinin kendi kendine yaptığı olumsuz içerikli konuşmalar, zaman geçtikçe otomatikleşir ve olumlu bir içerik düşünme ihtimali gittikçe zorlaşır. Stres düzeyinizi azaltmak istiyorsanız, bu olumsuz düşüncelerin farkına varmanız çok önemlidir.
-Kendinizi hangi durumlarda ve ne kadar eleştirirsiniz?
-Kendinize sık sık kızar mısınız?
gibi soruları kendinize yönelterek olumsuz düşüncelerinizin sıklığını ve varlığını tespit edebilirsiniz.
Bu olumsuz konuşmalar en temele indirgendiğinde, kişinin yaşamı sırasında şu ya da bu nedenle çarpıttığı bazı temel ‘’tutum’’ ya da ‘’inanç’’ lara kadar gidebilir. Sonraki yazımızda en sık rastlanan olumsuz tutumlardan 10 tanesini , bir ya da birkaç örnekle bulabilirsiniz.