Çocuklarda uyku bozuklukları, ilk etapta neredeyse tüm çocuklarda karşılaşılan ancak yaş ilerledikçe yavaş yavaş azalmaya başlayan problemlerden biridir. Bu problem eğer giderilmezse, çocukların hayatını olumsuz yönde etkiler. Çocukların uyku problemi yaşamalarının belirli nedenleri, tedavi yöntemleri ve sonuçları vardır. Uyku bozukluğu yaşayan çocuğun bu problemi yenebilmesinde aile faktörü çok önemlidir.
Çocuklar Ne Kadar Uyur?
Çocukta uyku bozukluğunun olup olmadığından emin olmak için, çocuğun yaşıyla ilgili değerlendirme yapmak önem taşır. Çocuk, ilk doğduğu günlerde ortalama 17 saat uyur. Bu uyku süreci, 18 yaşına kadar periyodik olarak 8-9 saate kadar düşer.
3-6 aylık çocuklar ortalama 15 saat, 9-12 aylık çocuklar ortalama 14 saat, 12-18 aylık çocuklar ortalama 13 saat, 18-24 aylık çocuklar ortalama 12 saat uyurlar. Çocukların gündüz uykuları, 3 yaşından itibaren sona erer. Çocuklar, 3 yaşının ardından belirli aralıklarla uyku ihtiyacını 12 saatten 8 saate kadar indirir.
Çocuklarda Uyku Bozukluğu Nedenleri
Çocukların uyku bozukluğu yaşamasına sebep olabilecek birçok faktör söylemek mümkündür. Çocukların uyku bozukluğuyla karşı karşıya bırakan nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Çocuğun uykuya geçeceği odanın uyumaya elverişli olması gerekir. Çok sıcak ortamlar çocuğun uyumasını engeller, uyku sürecinde de sürekli uyanmasına sebep olur. Çok soğuk ortamlar da çocuğun uyumasını zorlaştırır, hasta olma ihtimalini artırır.
- Çocuğun uyuyacağı odanın gürültüden arındırılmış olması, uyku sürecinde çocuğun dikkatinin dağılmasını engeller.
- Uyku saatlerinde ev içinde yaşanan hareketlilik, çocuğun uyku bozukluğu yaşamasına sebep olur.
- Özellikte küçük yaşlarda çocuğun gündüz uykusunu uzun ve geç saatte yapması, çocuğun gece uykusunu zorlaştırır.
- Özellikle anneye bağımlı olan ve yanından ayrılmayan çocuklar, uyku sürecine geçmekte zorlanır.
- Daha önce travmatik bir olay yaşayan çocuklar, uyku bozukluğu yaşar. Bu olaylar arasında deprem, hırsızlık, istismar ve buna benzer durumlar olabilir.
- Korkutucu videolar ve filmler izleyen çocuklar, korktukları için uyku bozukluğu yaşayabilir.
- Özellikle koronavirüs salgını nedeniyle evde tutulan çocuklar, enerjilerini atamadıkları için uyku bozukluğu yaşarlar. Çocukların, enerjilerini atabilecekleri aktivitelerin organize edilmesi, çocukların daha rahat bir şekilde uyumasını sağlar.
Çocuklarda Uyku Bozukluğu Tedavisi
Çocuklarda uyku bozukluğunun tanısı için öncelikle bir uzmanın ziyaret edilmesi ve çocuğun nörolojik bir problemi olup olmadığı saptanmalıdır. Çocuğun uyku bozukluğunun giderilmesi için en büyük pay aileye düşmektedir. Çocuğun uyku problemini çözebilmesi için ailenin şu davranışlarda bulunması gerekir:
Çocuğun yatmadan önce kolay şekilde sindirebileceği yemekler yemesi ve uykusunu açabilecek olan içeceklerden kaçınması gerekir. Ailenin, çocuğun beslenmesine dikkat etmesi önem arz eder.
Çocuğun uykuya kısa bir süre kala kendisini heyecanlandırabilecek eylemlerden uzak durması gerekir. Çeşitli oyunlar, koşuşturmalar ve buna benzer hareketler, çocuğun uyku sürecine girmesini engelleyerek uyku problemi yaşamasına sebep olur. Bu nedenle ailenin çocuğun uykusunu kaçıracak davranışlardan uzak durması gerekir.
Ailenin çocuğun uyku sürecine yardımcı olması, çocuğun uyku problemini yenmesini sağlar. Çocuğa uyku anında masal okunması, ilgilenebileceği bir eşya vermesi, uykuya geçişte ışıkların kapatılması, uyku öncesi çocukla sessiz ve sakin bir tonla konuşulması, çocuğun rahat bir şekilde uyumasını sağlar.
Ailenin, uyumak istemeyen çocuk karşısında sakinliğini koruması gerekir. Sinirlenen ebeveynler, uyku problemi yaşayan çocukta travma yaşatabilir, problemi daha da karmaşık hale getirebilir.
Uykuya geçişte, en azından ilk evrede ailenin çocuğun yanında bulunması, çocuğun uyku problemini yenmesini sağlayan etkenlerden biridir. Çocuk, uykuya geçişte aile bireylerinin yanında olmasıyla kendini güvende hisseder.
Çocuklarda Uyku Bozukluğu Sonuçları
Sadece çocukların değil, uyku bozukluğu yaşayan tüm bireyler, gün içinde bitkinlik, okul hayatında ve iş hayatında başarısızlık, değişken ruh halleri, fevri hareketler sergileyebilir, depresyona girebilir. Bu nedenle uyku bozukluğu yaşayan her bireyin bu rahatsızlıktan bir an önce kurtulması, hayat kalitesinin artmasını sağlar.